Hulp na seksueel geweld: voor ouders

Hieronder vindt u informatie over de opvang na seksueel geweld.

Seksueel geweld uitklapper, klik om te openen

Wat is seksueel geweld?

Seksueel geweld is een verzamelnaam voor aanranding, verkrachting, seksueel misbruik of online misbruik. Het kan gaan om seksueel geweld door een bekende of een onbekende dader, door één of meer daders, binnen of buiten, in het donker of op klaarlichte dag, door een mannelijke of een vrouwelijke dader.

Seksueel geweld gebeurt onvrijwillig, onder dwang, tegen je zin. In Nederland geeft één op de zes meisjes en één op de vijfentwintig jongens tussen de 12 en 25 jaar aan dat ze seks onder dwang hebben ervaren. Het verschil tussen een aanranding en een verkrachting is dat in het laatste geval iets (een voorwerp, een vinger, een tong of een penis) in het lichaam komt (via de mond, vagina of anus).

Hoe reageren jongeren als ze een aanranding of verkrachting hebben meegemaakt?

Bijna alle jongeren vertonen stressreacties: ze moeten er steeds aan denken, ze slapen slecht en kunnen zich moeilijk concentreren, ze worden snel boos en houden alles en iedereen in de gaten. Eigenlijk willen ze er niet aan denken en niet over praten. Dit zijn normale reacties. Veel jongeren durven aan niemand te vertellen wat ze hebben meegemaakt, omdat ze bang zijn om niet geloofd te worden, of bang zijn voor de dader. Ook voelen veel jongeren zich schuldig over wat er is gebeurd of schamen ze zich. Voor sommige meisjes van Turkse en Marokkaanse afkomst is het soms extra moeilijk om erover te praten vanwege (hun angst voor) het verlies van maagdelijkheid en angst voor roddel, eerverlies of uitgestoten worden.

Hoe reageren ouders als hun dochter of zoon seksueel geweld heeft meegemaakt?

Ouders reageren verschillend. De eerste reacties zijn vaak schrik, boosheid op de dader, ongeloof. Daarna gaan veel ouders hun kind beschermen uit angst voor herhaling. Veel ouders willen precies weten wat er is gebeurd, maar stuiten op een muur van afweer bij hun dochter of zoon. Dat kan heel frustrerend zijn. Als ouders zien dat hun kind het moeilijk heeft, kunnen ze zich machteloos en wanhopig gaan voelen.

Kan het zijn dat mijn dochter of zoon een soa heeft opgelopen door het seksueel geweld?

Door het meemaken van seksueel geweld kan een slachtoffer besmet raken met een soa (seksueel overdraagbare aandoening ofwel geslachtsziekte) of hiv. Meisjes kunnen ook zwanger raken door seksueel geweld. Het is daarom belangrijk om medisch onderzoek te laten doen door een (huis)arts of (anoniem) bij de GG&GD. Het onderzoek kan ook plaatsvinden bij de soa-polikliniek in dit ziekenhuis.

Wat kan de politie doen?

Slachtoffers van seksueel geweld kunnen bij de politie terecht om te vertellen wat er gebeurd is. De politie is er ook om hen op te vangen. Slachtoffers hoeven geen aangifte te doen als ze dat niet willen.

Het is altijd mogelijk een afspraak te maken voor een informatief gesprek. De politie legt dan uit wat het inhoudt om aangifte te doen en u kunt al uw vragen stellen. Het Landelijk Psychotraumacentrum brengt u in contact met de politie als u dat wilt.

Therapie uitklapper, klik om te openen

Wanneer heeft mijn dochter of zoon therapie nodig?

Sommige jongeren kunnen seksueel geweld op eigen kracht verwerken. Andere jongeren blijven er maanden of jaren later nog last van houden. Ze hebben bijvoorbeeld last van beelden en ze slapen slecht. Ze denken dat het hun eigen schuld is. Ze zijn bang en durven bepaalde dingen niet meer te doen, zoals alleen over straat lopen en uitgaan. Therapie is nodig als het seksueel geweld het dagelijks leven van uw kind blijft overschaduwen.

Kunnen ouders hulp krijgen bij het Landelijk Psychotraumacentrum?

Ja, ouders kunnen begeleiding krijgen, parallel aan de therapie van hun dochter of zoon. U krijgt informatie over seksueel geweld en over de manier waarop u uw dochter of zoon het beste kunt ondersteunen in het verwerkingsproces.

Mijn dochter of zoon wil echt niet praten over wat er is gebeurd. Wat nu?

De meeste jongeren vinden het moeilijk om te praten over het seksueel geweld. Dat is begrijpelijk, want als je erover praat moet je er weer aan denken. En als je er weer aan moet denken, voel je je rot en bang. De ervaringen wegstoppen helpt uiteindelijk niet. Praten en schrijven over het seksueel geweld zijn goede manieren om negatieve ervaringen te verwerken en ervoor te zorgen dat de klachten verminderen.  In het Landelijk Psychotraumacentrum kunnen we uw dochter of zoon uitleggen waarom het belangrijk is om met iemand te gaan praten  over wat er is gebeurd.

Welke hulp biedt het Landelijk Psychotraumacentrum?

• acute opvang als je seksueel geweld hebt meegemaakt via het Centrum Seksueel Geweld Utrecht [O3Lv(1] 
• EMDR
• individuele STEPS-therapie
• Cognitieve gedragstherapie (waaronder individuele STEPS)
• Schrijftherapie
• Schematherapie
• ouderbegeleiding
• medisch onderzoek

Wat is EMDR?

EMDR staat voor eye movement desensitization and reprocessing. EMDR is een kortdurende individuele therapie voor mensen die last blijven houden van traumatische ervaringen. Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar EMDR waaruit blijkt dat de therapie goede resultaten geeft.

Tijdens de EMDR-therapie vraagt de therapeut aan de jongere aan de gebeurtenis terug te denken en alle bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens te laten bovenkomen. Tegelijkertijd wordt er een afleidende stimulus gepresenteerd: de therapeut vraagt de jongere meestal om de aandacht te richten op zijn hand, die hij voor het gezicht van de jongere heen en weer beweegt. Tussendoor last de therapeut steeds een korte pauze in en vraagt wat de jongere ervaart. De EMDR-procedure brengt vaak een stroom van gedachten en beelden op gang en brengt verandering in de beleving daarvan. De therapie gaat door totdat de herinnering langzamerhand haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt makkelijker om aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken en de schokkende ervaring krijgt steeds meer een plek in de levensgeschiedenis van de jongere. Lees meer over EMDR.

Wat is STEPS-therapie?

STEPS is een cognitieve gedragstherapie. Dat betekent dat de therapie gebaseerd is op de samenhang tussen denken, doen en voelen. De therapie bestaat uit drie delen:

• Uw dochter of zoon krijgt informatie over eenmalig seksueel geweld
• Hij/zij gaat praten en schrijven over wat er is gebeurd
• Hij/zij gaat oefeningen doen om minder bang te worden en meer te durven

Het is een kortdurende therapie van (gemiddeld) bijeenkomsten.

Hoeveel kost de therapie?

We raden u aan om zelf te overleggen met uw zorgverzekeraar over vergoedingen, omdat de afspraken per verzekeraar verschillen. Bij jongeren ouder dan 18 jaar brengt de zorgverzekeraar een eigen bijdrage in rekening.

Geven jullie ook therapie aan de dader?

Nee, het Landelijk Psychotraumacentrum geeft geen therapie aan daders.

Aanmelding en intake uitklapper, klik om te openen

Aanmelden

Voor een eventuele aanmelding kunt u bellen tijdens het telefonisch spreekuur op werkdagen van 11:00-12:00 uur. Mocht u niet direct in contact komen met ons tijdens dit uur, dan wordt u zo spoedig mogelijk teruggebeld.

• 088 75 541 13
• psychotraumacentrum@umcutrecht.nl

Intake

Na aanmelding bellen we terug en vragen tijdens dit gesprek de leeftijd van uw dochter of zoon, welke school uw kind volgt en waar uw kind nu last van heeft. We vragen hoe vaak het seksueel geweld heeft plaatsgevonden. Ook vragen we door wie, wanneer en waar uw dochter of zoon seksueel geweld heeft meegemaakt. Ten slotte willen we weten of er aangifte en medisch onderzoek is gedaan. Eventueel vragen we of we uw dochter of zoon zelf kunnen spreken.

Na dit telefoongesprek bespreekt ons team of het zinvol is om uw dochter of zoon uit te nodigen voor een intakegesprek. Na het intakegesprek en het invullen van vragenlijsten geven we u advies welke therapie het beste is.

Zorgverzekeraar

We raden aan om bij de zorgverzekeraar na te vragen welke vergoedingen er gelden, omdat de afspraken per verzekeraar verschillen. Is de jongere ouder dan 18 jaar dan brengt de zorgverzekeraar een eigen bijdrage in rekening. Er is altijd een verwijsbrief van de (huis)arts nodig.

Verwijsbrief

Aanmelden kan alleen met een geldige verwijzing van de huisarts. De aanmelding is pas definitief als de verwijsbrief binnen is. De verwijsbrief moet de volgende gegevens bevatten:

• datum verwijzing
• aanduiding specialistische ggz
• vermoeden van een DSM-IV classificatie; mogelijk PTSS / angststoornis
• AGB-codes van de huisarts
• stempel van de praktijk, handtekening en functie van de verwijzer